Yalan Söylemek Stres Yapar Mı?

Beyazı, pembesi, mavisi, kuyruklusu, pek çok türü var yalanın. Hayatta kalmak, eşimizle bozuşmamak, karşımızdakini hoş tutmak, kınamaktan sakınmak ve daha başka birçok nedenle söyleriz yalanları. Çoğunlukla bilinçsizce söyler ve sonradan da inceden bir pişmanlıkla irkiliriz. Tabi eğer profesyonel bir yalancı değilsek.

Konumuz, neden rahatça yalan söyleyip geçemediğimiz. Her mevzuyu halletmişiz, eşimiz, yanımızdaki kişinin sadece iş arkadaşımız olduğuna ikna olmuş, peki neden hala strese giriyoruz? Beynimize bakınca durum çok çabuk anlaşılıyor ama ondan önce filmlerde falan bildiğimiz yalan makinasına bir bakalım, nasıl çalışıyormuş? Yalan makinesinin birçok parçası var ama en önemlisi, parmaklara bağlanan iki metal elektrotla insan derisinin elektrik iletkenliğini ölçen EDA adlı cihaz. Doğruları konuşurken pek sorun yoktur ama yalan söylediğimizde, beynimizde her ne oluyorsa, derimizde mikro terlemeler başlar. Biz bunları gözle görmeyiz ama terimiz tuzlu olduğu için derinin elektrik iletkenliği artar. Bu da filmlerde gördüğümüz cihazlardaki büyük zikzakların nedenidir. Elbette filmlerdeki kadar başarılı değildir cihazlar ama insanın stres düzeyi hakkında doğrudan bilgi verirler.

Amerika'da, Columbia Üniversitesi tarafından yapılan önemli bir araştırmada yalan makinelerinin neredeyse yüzde yüz doğru sonuç ortaya çıkarttığı kanıtlanmış ve kayda geçmiştir. Peki beynimizde ne oluyor? Yalan söylerken beynin alarm bölümü olan “amigdala” adlı çekirdek uyarılıyor. Amigdalanın işi, uyarıldığı zaman beyinden bedene stresli duruma hazır ol sinyalleri yollamaktır. Gerildiğimizde ağzımızın kuruması, ellerimizin terlemesi, dizlerimizin titremesi ve göz bebeklerimizin büyümesinin sebebi hep bu amigdaladan çıkan sinyallerin bedenimize hızla yayılmasıdır. Böylece derimizde terleme başlar.

Özetle yalan, zihinsel senfonimizde uyumsuz bir nota basmak gibidir. Yanlış notaların sayısı, yani yalanların çetrefilliği arttıkça stres de artar ve bizi bitap düşürür. Halbuki doğruyu söylediğimizde, dilimizle zihnimiz arasında tam bir uyum oluşur. Dürüst olduğumuzda rahatlama ve gevşeme hissetmemizin nedeni budur. Adeta usta bir bestecinin elinden çıkmış bir eseri mükemmel bir icra ile dinlerken olduğu gibi. O nedenle dostlar, siz siz olun, doğru sözlü olun ve yalan söylemeyin. Çünkü dürüstlük, rahatlıktır.